Phương Pháp Gieo Hạt Vừng (Mè) Đạt Năng Suất Cao

Cây vừng (hay còn gọi là mè) từ lâu đã trở thành một loại cây trồng quen thuộc với bà con nông dân, không chỉ bởi giá trị dinh dưỡng cao mà còn nhờ giá trị kinh tế mà nó mang lại. Trong số các yếu tố quyết định đến hiệu quả trồng vừng, phương pháp gieo hạt vừng (mè) đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bài viết này, DigiDrone sẽ đồng hành cùng bà con tìm hiểu chi tiết về quy trình gieo trồng vừng, từ khâu chọn giống đến chăm sóc và thu hoạch, nhằm mang lại hiệu quả cao nhất cho mùa vụ.

1. Lựa chọn giống vừng

Các tiêu chí lựa chọn giống
Việc lựa chọn giống vừng phù hợp là bước đầu tiên và quan trọng nhất để đảm bảo năng suất và chất lượng cây trồng. Một giống vừng tốt cần đáp ứng các tiêu chí sau:

• Năng suất cao: Giống vừng phải có khả năng cho sản lượng lớn, giúp tối ưu hóa hiệu quả kinh tế.
• Chất lượng dầu tốt: Hạt vừng chứa hàm lượng dầu cao, giàu dưỡng chất, đáp ứng nhu cầu chế biến thực phẩm và công nghiệp.
• Khả năng thích nghi với điều kiện địa phương: Mỗi vùng đất, khí hậu sẽ phù hợp với một số giống vừng nhất định. Việc chọn giống phù hợp với điều kiện tự nhiên sẽ giúp cây phát triển tốt hơn.
• Khả năng chống chịu sâu bệnh: Giống vừng có khả năng kháng sâu bệnh sẽ giảm thiểu rủi ro và chi phí phòng trừ sâu bệnh trong quá trình canh tác.

Một số giống vừng phổ biến
Tại Việt Nam, có nhiều giống vừng được bà con tin dùng, chẳng hạn:

• Vừng đen Việt Nam: Giống vừng truyền thống, nổi bật với hàm lượng dầu cao, hạt nhỏ, thơm ngon, phù hợp với khí hậu miền Bắc và miền Trung.
• Vừng trắng Nhật: Giống vừng nhập khẩu, hạt to, năng suất cao, chất lượng dầu tốt, phù hợp với các vùng đất cát pha hoặc đất phù sa.
• Vừng V6: Giống vừng cải tiến, chịu hạn tốt, kháng sâu bệnh, cho năng suất ổn định.

Địa chỉ cung cấp giống vừng uy tín
Để đảm bảo chất lượng giống vừng, bà con nên mua giống tại các cơ sở uy tín như:

• Trung tâm giống cây trồng địa phương.
• Các viện nghiên cứu nông nghiệp như Viện Cây Lương thực và Cây thực phẩm.
• Các công ty cung cấp giống cây trồng có thương hiệu như Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương.

Lựa chọn giống vừng

Xem thêm: Phương Pháp Phun Thuốc Trừ Sâu Cho Cải Thảo Hiệu Quả & An Toàn

2. Xử lý hạt giống

• Phơi sấy hạt: Trước khi gieo trồng, hạt vừng cần được phơi sấy để đảm bảo độ ẩm thích hợp (khoảng 8-10%). Độ ẩm này giúp hạt dễ dàng nảy mầm và phát triển đều. Bà con nên phơi hạt dưới nắng nhẹ, tránh ánh nắng gắt để không làm giảm chất lượng hạt.
• Xử lý nấm bệnh (nếu cần): Để hạn chế nguy cơ lây lan nấm bệnh, hạt vừng cần được xử lý trước khi gieo. Một số bước xử lý phổ biến bao gồm:

• Ngâm hạt trong dung dịch thuốc bảo vệ thực vật: Bà con có thể sử dụng các loại thuốc như Carbendazim hoặc Mancozeb theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
• Nồng độ và thời gian ngâm: Thông thường, ngâm hạt trong dung dịch thuốc với nồng độ 0.2-0.3% trong khoảng 15-20 phút, sau đó rửa sạch và để ráo trước khi gieo. Ví dụ: Nghiên cứu từ Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam đã chỉ ra rằng việc xử lý hạt bằng Carbendazim giúp giảm đáng kể tỷ lệ nhiễm nấm bệnh trên cây vừng, từ đó tăng năng suất cây trồng.

Xử lý hạt giống

3. Chuẩn bị đất gieo

Làm đất tơi xốp, thoát nước tốt: 

Cây vừng phát triển tốt nhất trên đất tơi xốp, thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng. Đất cần được cày xới kỹ để phá vỡ các mảng đất cứng, giúp rễ cây dễ dàng phát triển. Đặc biệt, bà con nên chọn những vùng đất cao ráo, tránh ngập úng, vì cây vừng rất nhạy cảm với tình trạng úng nước.

Bón lót: 

Bón lót là bước quan trọng để cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho cây ngay từ giai đoạn đầu. Một số loại phân bón lót phổ biến bao gồm:

• Phân chuồng hoai mục: Giàu chất hữu cơ, giúp cải thiện cấu trúc đất và cung cấp dinh dưỡng lâu dài.
• Phân lân: Tăng cường khả năng ra rễ và phát triển ban đầu của cây.
• Phân vi sinh: Cung cấp vi khuẩn có lợi, giúp cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Ví dụ: Theo khuyến cáo, bà con có thể bón lót khoảng 10-15 tấn phân chuồng hoai mục, 300-400kg phân lân và 50kg phân vi sinh trên mỗi hecta đất.

San phẳng mặt ruộng:

Sau khi làm đất và bón lót, bà con cần san phẳng mặt ruộng để đảm bảo hạt giống được gieo đều và cây mọc đồng đều. Việc này cũng giúp nước tưới phân bố đều khắp ruộng, tránh tình trạng ngập úng hoặc khô hạn cục bộ.

Chuẩn bị đất gieo

Xem thêm: Phương Pháp Phun Thuốc Trừ Sâu Cho Cây Điều Hiệu Quả, An Toàn

4. Phương pháp gieo hạt

Hiện nay, bà con có thể lựa chọn giữa hai phương pháp gieo hạt chính là gieo hạt bằng Drone với nhiều mẫu mã phổ biến như XAG P100, XAG P100 Pro 2023, XAG P40, XAG P150, XAG P60, DJI Agras T25 và gieo hạt truyền thống. Mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với từng điều kiện canh tác.

4.1 Phương pháp gieo hạt bằng Drone

• Lập trình cho drone:
  Trước khi vận hành, bà con cần thiết lập các thông số cho drone, bao gồm:
  • Tốc độ bay: Điều chỉnh tốc độ bay phù hợp với kích thước ruộng.
  • Độ cao: Đảm bảo drone bay ở độ cao tối ưu để hạt giống được rải đều.
  • Lượng hạt gieo trên diện tích: Cài đặt mật độ gieo hạt thích hợp với từng giống vừng (mè).
• Chuẩn bị hạt giống cho drone: Hạt giống sau khi xử lý cần được nạp vào thùng chứa của drone. Đảm bảo thùng chứa sạch sẽ và không bị tắc nghẽn để quá trình gieo hạt diễn ra suôn sẻ.
• Vận hành drone gieo hạt: Trong quá trình vận hành, bà con cần theo dõi drone để đảm bảo hạt được rải đều trên toàn bộ diện tích ruộng. Nếu phát hiện bất kỳ sự cố nào, cần dừng lại và điều chỉnh ngay lập tức.

Ưu điểm của phương pháp này:

• Gieo hạt đều, chính xác, giảm thiểu lãng phí.
• Tiết kiệm thời gian và công sức so với phương pháp truyền thống.
• Phù hợp với các địa hình khó, như đất dốc hoặc vùng ngập nước.ư

Phương pháp gieo hạt bằng Drone

4.2 Phương pháp gieo hạt truyền thống

• Gieo sạ: Hạt giống được rải đều lên bề mặt ruộng. Phương pháp này đơn giản, không yêu cầu kỹ thuật cao nhưng dễ dẫn đến tình trạng gieo không đều, gây lãng phí hạt giống.
• Gieo theo hàng: Hạt giống được gieo theo hàng với khoảng cách và độ sâu thích hợp. Phương pháp này giúp cây mọc đều và thuận tiện cho việc chăm sóc sau này, nhưng đòi hỏi nhiều công sức hơn.

Ưu và nhược điểm của từng phương pháp:

• Gieo sạ: Tiết kiệm thời gian nhưng khó kiểm soát mật độ và độ sâu gieo hạt.
• Gieo theo hàng: Tốn nhiều công sức nhưng đảm bảo cây mọc đều, dễ chăm sóc.

Mật độ và độ sâu gieo hạt

• Mật độ gieo hạt: Tùy thuộc vào giống vừng (mè) và điều kiện đất, mật độ gieo hạt thường dao động từ 15-20 kg hạt giống/ha.
• Độ sâu gieo hạt: Độ sâu lý tưởng để gieo hạt vừng (mè) là từ 2-3 cm, đảm bảo hạt tiếp xúc tốt với đất nhưng không bị chôn quá sâu, gây khó khăn cho việc nảy mầm.

Phương pháp gieo hạt truyền thống

5. Chăm sóc sau gieo

Tưới nước
Sau khi gieo hạt, việc tưới nước đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo độ ẩm cho đất, đặc biệt là trong giai đoạn nảy mầm và sinh trưởng ban đầu.

• Giai đoạn nảy mầm: Đất cần được giữ ẩm liên tục, nhưng không để ngập úng. Bà con nên tưới nhẹ nhàng bằng vòi phun sương hoặc hệ thống tưới nhỏ giọt để tránh làm xói mòn đất và cuốn trôi hạt.
• Giai đoạn sinh trưởng: Tưới nước định kỳ 2-3 ngày/lần, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và độ ẩm của đất.

Bón thúc
Bón thúc là bước cần thiết để bổ sung dinh dưỡng cho cây trong quá trình sinh trưởng.

• Phân đạm (Ure): Giúp cây phát triển thân, lá, tăng cường khả năng quang hợp.
• Phân kali: Tăng cường khả năng chống chịu sâu bệnh và cải thiện chất lượng hạt.
  Ví dụ: Theo khuyến cáo, bà con có thể bón thúc lần đầu sau khi cây mọc được 10-15 ngày với liều lượng 30-40kg phân đạm và 20-30kg phân kali/ha. Lần bón thúc thứ hai nên thực hiện sau 25-30 ngày gieo.

Làm cỏ vun xới
Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng với cây vừng, do đó, bà con cần thường xuyên làm cỏ và vun xới đất quanh gốc cây. Việc này không chỉ giúp loại bỏ cỏ dại mà còn làm đất tơi xốp, tạo điều kiện cho rễ cây phát triển mạnh mẽ.

Phòng trừ sâu bệnh
Cây vừng thường gặp một số loại sâu bệnh như:
 

• Sâu đục quả: Loại sâu này gây hại trực tiếp đến quả vừng, làm giảm năng suất. Bà con có thể sử dụng thuốc trừ sâu sinh học hoặc các loại thuốc bảo vệ thực vật an toàn như Abamectin để xử lý.
• Bệnh héo xanh: Do vi khuẩn gây ra, thường xuất hiện trong điều kiện thời tiết ẩm ướt. Bà con có thể sử dụng thuốc gốc đồng để phòng trừ.
  Ví dụ: Theo nghiên cứu từ Viện Bảo vệ Thực vật, việc sử dụng thuốc Abamectin với nồng độ 0.2% giúp giảm 80% tỷ lệ sâu đục quả trên cây vừng.

Chăm sóc sau gieo

6. Thu hoạch

Xác định thời điểm thu hoạch
Thời điểm thu hoạch vừng rất quan trọng để đảm bảo chất lượng hạt. Khi quả vừng chuyển sang màu vàng nâu và lá bắt đầu rụng, đó là lúc bà con nên tiến hành thu hoạch. Nếu thu hoạch quá sớm, hạt sẽ chưa đạt độ chín; nếu quá muộn, quả dễ bị nứt và rơi hạt.

Phương pháp thu hoạch

• Cắt cây: Bà con nên cắt cây vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tránh làm rơi hạt.
• Phơi khô: Cây vừng sau khi cắt cần được phơi khô tự nhiên trong 3-5 ngày.
• Đập lấy hạt: Sau khi cây khô, bà con có thể đập nhẹ để tách hạt.

Chế biến và bảo quản sau thu hoạch
Hạt vừng sau khi thu hoạch cần được làm sạch, phơi khô thêm để đạt độ ẩm khoảng 8-10%. Sau đó, bà con nên bảo quản hạt trong bao bì kín, để nơi khô ráo, thoáng mát để tránh nấm mốc và côn trùng.

Thu hoạch  

Từ việc lựa chọn giống, xử lý hạt, chuẩn bị đất, gieo hạt, chăm sóc đến thu hoạch, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo năng suất và chất lượng cây vừng.
Bà con nên tuân thủ đúng phương pháp gieo hạt vừng (mè) theo quy trình kỹ thuật, đồng thời thường xuyên theo dõi tình trạng cây trồng và điều chỉnh kịp thời để đạt hiệu quả cao nhất.
DigiDrone tự hào mang đến những máy bay nông nghiệp với công nghệ hiện đại, hỗ trợ bà con trong việc giám sát đồng ruộng, phát hiện sớm sâu bệnh và tối ưu hóa quy trình canh tác. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bà con trong hành trình nâng cao năng suất và chất lượng nông sản!

Thông tin liên hệ:

• CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ DIGIDRONE VIỆT NAM
• Địa chỉ: Võ Văn Kiệt, Khóm 3, TT. Tràm Chim, Tam nông, Đồng Tháp
• Điện thoại: 0968 66 88 99
• Fanpage: https://www.facebook.com/digidroneofficial/
• Email: contact@digidrone.vn