Phân Bón Lá Là Gì? Bón Phân Lá Đúng Cách Giúp Cây Phát Triển Vượt Trội

Làm thế nào để cây trồng phát triển khỏe mạnh, cho năng suất cao và chất lượng nông sản vượt trội luôn là mối quan tâm hàng đầu trong canh tác. Trong số các giải pháp dinh dưỡng, phân bón lá được xem là một lựa chọn hiệu quả, cung cấp dưỡng chất nhanh chóng qua bề mặt lá và hỗ trợ cây trồng trong những giai đoạn sinh trưởng quan trọng. Vậy phân bón lá là gì, có ưu điểm gì nổi bật và cách sử dụng ra sao để đạt hiệu quả tối đa? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện từ cơ chế hấp thụ, kỹ thuật sử dụng đến tiêu chí lựa chọn sản phẩm phù hợp, giúp tối ưu hóa tiềm năng sinh trưởng của cây trồng một cách bền vững.

1. Tại sao nên bổ sung dinh dưỡng qua lá cho cây?

Tại sao nên bổ sung dinh dưỡng qua lá cho cây?

Việc bón phân qua lá không chỉ là một giải pháp tình thế mà còn là một kỹ thuật canh tác tiên tiến, mang lại nhiều lợi ích vượt trội cho cây trồng, đặc biệt trong những giai đoạn sinh trưởng quan trọng hoặc khi cây gặp điều kiện bất lợi.

1.1. Cung cấp dưỡng chất nhanh chóng

Một trong những ưu điểm nổi bật nhất của phân bón lá là khả năng cung cấp dinh dưỡng qua lá một cách nhanh chóng và trực tiếp. Lá cây có khả năng hấp thụ dưỡng chất trực tiếp qua hệ thống khí khổng và lớp biểu bì. 

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hiệu suất hấp thụ dinh dưỡng khi phun phân bón lá có thể đạt tới 95%, cao hơn đáng kể so với việc bón phân truyền thống qua gốc, vốn cần thời gian để rễ hấp thụ và vận chuyển lên các bộ phận khác của cây. Điều này đặc biệt hữu ích khi cây trồng có biểu hiện thiếu hụt dinh dưỡng đột ngột hoặc cần phục hồi nhanh sau khi gặp các điều kiện bất lợi như hạn hán, ngập úng, hoặc sau các đợt sâu bệnh hại. Việc bổ sung dinh dưỡng qua lá kịp thời sẽ giúp cây nhanh chóng lấy lại sức sống.

1.2. Hỗ trợ cây trong điều kiện khó khăn

Trong nhiều trường hợp, bộ rễ của cây có thể bị tổn thương do sâu bệnh tấn công, tình trạng ngập úng kéo dài gây yếm khí, hoặc đất đai khô hạn khiến rễ không thể hút đủ nước và dinh dưỡng. Lúc này, khả năng hấp thụ dinh dưỡng qua rễ bị suy giảm nghiêm trọng. Phân bón lá trở thành một giải pháp cứu cánh, giúp cây vẫn tiếp nhận được các dưỡng chất cần thiết để duy trì hoạt động sống và vượt qua giai đoạn stress do thời tiết khắc nghiệt hoặc dịch bệnh. Dung dịch dinh dưỡng cho lá sẽ là nguồn cung cấp kịp thời.

1.3. Bổ sung vi lượng thường thiếu trong đất

Đất trồng, qua nhiều vụ canh tác hoặc do đặc tính thổ nhưỡng, có thể trở nên nghèo nàn hoặc thiếu hụt các nguyên tố vi lượng thiết yếu như Kẽm (Zn), Sắt (Fe), Bo (B), Mangan (Mn)... Sự thiếu hụt này ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng, phát triển và khả năng chống chịu của cây. 

Các loại phân bón lá tốt nhất hiện nay thường được bổ sung đầy đủ các nguyên tố đa lượng (N, P, K), trung lượng (Ca, Mg, S) và đặc biệt là vi lượng. Việc sử dụng phân bón lá giúp cung cấp một cách cân đối và kịp thời các vi chất này, ngăn ngừa hiệu quả các bệnh sinh lý do thiếu hụt vi lượng, giúp cây phát triển toàn diện.

1.4. Tăng cường sinh trưởng và năng suất

Công dụng của phân bón lá không chỉ dừng lại ở việc cung cấp dinh dưỡng. Nhiều loại phân bón lá sinh học và vô cơ còn chứa các chất điều hòa sinh trưởng, axit amin, vitamin giúp kích thích cây đâm chồi mạnh mẽ, đẻ nhánh hữu hiệu, tăng tỷ lệ ra hoa và đậu trái. Việc bón phân qua lá đúng thời điểm còn giúp giảm thiểu tình trạng rụng hoa và rụng trái non, một vấn đề thường gặp gây thất thoát năng suất. Kết quả là, cây trồng không chỉ khỏe mạnh hơn mà còn cho năng suất cao hơn, đồng thời chất lượng nông sản như màu sắc, hương vị, kích thước và độ đồng đều cũng được cải thiện đáng kể.

2. Cơ chế cây hấp thụ dinh dưỡng qua lá diễn ra như thế nào?

Cơ chế cây hấp thụ dinh dưỡng qua lá

Hiểu rõ cơ chế hấp thụ dinh dưỡng qua lá của cây trồng giúp chúng ta áp dụng kỹ thuật phun phân bón lá một cách hiệu quả hơn. Quá trình này chủ yếu diễn ra qua hai con đường chính: khí khổng và lớp biểu bì.

2.1. Hấp thụ qua khí khổng

Khí khổng là những lỗ nhỏ li ti, tập trung chủ yếu ở mặt dưới của lá, có vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi khí (CO2, O2) và thoát hơi nước của cây. Đây cũng là con đường chính để dung dịch phân bón lá xâm nhập vào bên trong lá. Khí khổng thường mở rộng trong điều kiện độ ẩm không khí cao, nhiệt độ môi trường tương đối mát mẻ (thường từ 10-30°C), không có nắng gắt chiếu trực tiếp và không có gió khô hanh. Chính vì vậy, việc lựa chọn thời điểm phun vào sáng sớm hoặc chiều mát là rất quan trọng để tối ưu hóa sự hấp thụ.

2.2. Hấp thụ qua lớp biểu bì (Cutin)

Bên cạnh khí khổng, dưỡng chất từ phân bón lá còn có thể thẩm thấu qua lớp biểu bì (cutin). Lớp cutin là một lớp sáp mỏng bao phủ bề mặt lá, có chức năng chính là bảo vệ lá khỏi sự mất nước quá mức và sự xâm nhập của mầm bệnh. 

Mặc dù có tính không thấm nước, lớp cutin vẫn có những vi rãnh hoặc những điểm có cấu trúc mỏng hơn cho phép một lượng nhất định các ion dinh dưỡng thẩm thấu qua. Khả năng thẩm thấu này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại dinh dưỡng (kích thước phân tử, điện tích), độ dày và cấu trúc của lớp cutin (thay đổi tùy theo loài cây và điều kiện môi trường), cũng như việc sử dụng các chất hỗ trợ thấm (chất trải).

2.3. Sự di chuyển của dinh dưỡng bên trong lá

Sau khi các chất dinh dưỡng từ dung dịch dinh dưỡng cho lá xâm nhập vào bên trong lá qua khí khổng hoặc lớp cutin, chúng sẽ được vận chuyển đến các tế bào và mô đang có nhu cầu. Con đường vận chuyển có thể là qua khoảng gian bào hoặc trực tiếp từ tế bào này sang tế bào khác thông qua cầu sinh chất. Tốc độ và khả năng di chuyển của từng loại nguyên tố dinh dưỡng bên trong lá cũng khác nhau. 

3. Hướng dẫn sử dụng phân bón lá mang lại hiệu quả cao nhất

Hướng dẫn sử dụng phân bón lá mang lại hiệu quả cao nhất

Để phân bón lá phát huy tối đa công dụng của phân bón lá, việc áp dụng đúng kỹ thuật phun phân bón lá là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết giúp quý vị đạt hiệu quả cao nhất:

3.1. Chọn đúng loại phân bón lá

Thị trường hiện nay có rất nhiều loại phân bón lá cho cây trồng. Việc lựa chọn đúng sản phẩm phụ thuộc vào nhu cầu dinh dưỡng cụ thể của cây ở từng giai đoạn sinh trưởng (như giai đoạn cây con, phát triển thân lá, ra hoa, hay nuôi trái) và tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng mà cây đang biểu hiện qua lá.

3.2. Pha phân đúng nồng độ

Đây là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả và sự an toàn khi sử dụng phân bón lá. Luôn luôn tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn về liều lượng và nồng độ pha được ghi trên bao bì sản phẩm của nhà sản xuất. Việc pha quá loãng sẽ làm giảm hiệu quả của phân bón lá, không cung cấp đủ dưỡng chất cho cây. Ngược lại, pha quá đặc, vượt nồng độ khuyến cáo có thể gây ra hiện tượng cháy lá, táp lá, thậm chí ngộ độc cho cây, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh trưởng. Nếu nguồn nước có độ pH quá cao hoặc quá thấp, nên kiểm tra và điều chỉnh độ pH của nước pha để đảm bảo dinh dưỡng được hòa tan tốt và cây dễ hấp thụ.

3.3. Phun đúng thời điểm trong ngày

Thời điểm phun phân bón lá ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây. Thời gian lý tưởng nhất để phun là vào sáng sớm (khi sương vừa tan) hoặc chiều mát (khi nắng đã dịu). Lúc này, nhiệt độ không khí thấp, độ ẩm cao, khí khổng trên lá mở nhiều nhất, giúp dung dịch phân bón lá dễ dàng xâm nhập và được cây hấp thụ tối đa.

Tránh tuyệt đối việc phun lúc trời nắng gắt, nhiệt độ cao (thường trên 30°C) vì nước sẽ bay hơi nhanh, nồng độ phân bón trên bề mặt lá tăng cao đột ngột dễ gây cháy lá, đồng thời khí khổng cũng đóng lại để giảm thoát hơi nước, làm giảm hiệu quả hấp thụ. Cũng không nên phun khi trời có gió to (dung dịch phân bón bị thổi bay, không bám đều trên lá) hoặc khi trời sắp mưa (phân bón sẽ bị rửa trôi).

3.4. Kỹ thuật phun

Kỹ thuật phun phân bón lá đúng cách sẽ giúp dung dịch dinh dưỡng tiếp xúc tối đa với bề mặt lá và được hấp thụ hiệu quả. Cần phun sao cho dung dịch phân bón lá ướt đều cả mặt trên và đặc biệt là mặt dưới của lá, vì mặt dưới thường có nhiều khí khổng hơn. Sử dụng béc phun có tia mịn, phun dạng sương để dung dịch bám dính tốt hơn trên bề mặt lá, tránh phun thành dòng lớn gây chảy tuột.

Đối với những loại lá có lớp sáp (cutin) dày, khó thấm nước (như lá xoài, lá sầu riêng), việc thêm vào dung dịch phun một lượng nhỏ chất bám dính (còn gọi là chất trải, chất thấm mouillant) theo khuyến cáo sẽ giúp dung dịch phân bón lá trải đều và tăng khả năng tiếp xúc, thẩm thấu.

Đặc biệt, trong nông nghiệp hiện đại, việc ứng dụng công nghệ cao như máy bay phun thuốc (drone nông nghiệp) đang ngày càng trở nên phổ biến và được DigiDrone tiên phong cung cấp. Máy bay nông nghiệp giúp phun phân bón lá một cách đồng đều trên diện tích lớn trong thời gian ngắn, luồng gió từ cánh quạt của drone còn giúp lật mặt lá, đưa dung dịch tiếp xúc tốt hơn với mặt dưới lá, từ đó tăng hiệu quả hấp thụ. Giải pháp này không chỉ tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí nhân công mà còn đảm bảo độ chính xác và đồng đều vượt trội so với phương pháp phun thủ công truyền thống, đặc biệt hiệu quả với các trang trại quy mô lớn hoặc địa hình phức tạp.

3.5. Tần suất và thời điểm bón

Tần suất và thời điểm bón phân qua lá phụ thuộc vào loại cây trồng, giai đoạn sinh trưởng cụ thể của cây và khuyến cáo của nhà sản xuất phân bón lá. Thông thường, có thể phun định kỳ 7-10 ngày/lần hoặc 10-15 ngày/lần trong các giai đoạn cây cần nhiều dinh dưỡng như phát triển thân lá, chuẩn bị ra hoa, nuôi trái.

Một lưu ý quan trọng là cần ngưng phun phân bón lá trước khi thu hoạch nông sản một khoảng thời gian nhất định theo quy định an toàn thực phẩm (thời gian cách ly) để đảm bảo không còn tồn dư hóa chất trên sản phẩm.

Xem thêm: Phân Vi Lượng Là Gì? Cách Bón Phân Vi Lượng Hiệu Quả Nhất

Xem thêm: Phương Pháp Bón Phân Cho Hành Lá Đạt Năng Suất Cao

4. Các loại phân bón lá phổ biến hiện nay

Các loại phân bón lá phổ biến hiện nay

Trên thị trường có đa dạng các loại phân bón lá nhằm đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng phong phú của cây trồng ở từng giai đoạn và điều kiện cụ thể. Việc hiểu rõ về từng loại sẽ giúp quý vị lựa chọn sản phẩm phân bón lá tốt nhất cho vườn cây của mình.

4.1. Phân bón lá NPK

Đây là nhóm phân bón lá cơ bản và phổ biến nhất, chứa ba nguyên tố đa lượng thiết yếu cho cây trồng: Đạm (N), Lân (P), và Kali (K). Tỷ lệ các nguyên tố NPK trong sản phẩm rất đa dạng, được điều chỉnh để phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng cụ thể của cây.

• Ví dụ:
  • Phân bón lá NPK 20-20-20 hoặc 19-19-19: Đây là công thức cân bằng, cung cấp đồng đều N, P, K, thường được sử dụng trong giai đoạn cây con đang sinh trưởng mạnh hoặc để duy trì sức khỏe chung cho cây.
  • Phân bón lá NPK 10-55-10 hoặc 10-60-10: Loại này có hàm lượng Lân (P) rất cao, chuyên dùng để kích thích quá trình phân hóa mầm hoa, giúp cây ra hoa đồng loạt và tăng tỷ lệ đậu trái.
  • Phân bón lá NPK 30-10-10 hoặc 20-10-10: Với hàm lượng Đạm (N) vượt trội, loại này giúp cây phát triển mạnh về thân, cành, lá, đặc biệt hiệu quả cho rau ăn lá hoặc trong giai đoạn cây cần phục hồi sau thu hoạch, sau khi bị sâu bệnh.

4.2. Phân bón lá trung vi lượng

Bên cạnh các nguyên tố đa lượng, cây trồng còn rất cần các nguyên tố trung lượng như Canxi (Ca), Magie (Mg), Lưu huỳnh (S) và các nguyên tố vi lượng như Sắt (Fe), Kẽm (Zn), Mangan (Mn), Bo (B), Đồng (Cu), Molypden (Mo), Clo (Cl). Phân bón lá trung vi lượng được sản xuất để bổ sung nhanh chóng và hiệu quả các dưỡng chất này, đặc biệt quan trọng để khắc phục các triệu chứng thiếu hụt cụ thể trên cây mà bón gốc chưa đáp ứng kịp.

• Ví dụ: Các sản phẩm phân bón lá chứa Bo giúp tăng khả năng thụ phấn, chống rụng hoa, rụng trái non. Phân bón lá chứa Canxi và Bo giúp trái chắc, chống nứt trái. Phân bón lá chứa Kẽm, Sắt, Mangan giúp lá xanh tốt, tăng cường quang hợp.

4.3. Phân bón lá hữu cơ

Phân bón lá hữu cơ được chiết xuất từ các nguồn nguyên liệu tự nhiên như phân động vật đã qua xử lý, trùn quế, rong biển, tảo biển, hoặc các phụ phẩm nông nghiệp. Loại phân bón lá sinh học này cung cấp dinh dưỡng ở dạng dễ hấp thụ cho cây, đồng thời rất an toàn cho cây trồng, con người và thân thiện với môi trường.

Phân bón lá hữu cơ thường chứa các axit amin, vitamin, enzyme, và các phytohormone (hormone thực vật) tự nhiên, không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn kích thích quá trình trao đổi chất, tăng cường sức đề kháng cho cây trồng. Một số loại còn có tác dụng cải tạo đất gián tiếp khi một phần dung dịch rơi xuống đất.

• Ví dụ: Dịch trùn quế pha loãng phun lá, các loại phân bón lá chiết xuất từ tảo biển giúp cây chống chịu stress tốt hơn.

4.4. Phân bón lá chuyên dụng

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của nhà nông, các nhà sản xuất đã nghiên cứu và cho ra đời nhiều dòng phân bón lá chuyên dụng. Đây là những sản phẩm có công thức được tối ưu hóa cho từng loại cây trồng cụ thể (như rau màu, cây ăn quả, lúa, hoa kiểng) hoặc cho từng mục đích sử dụng đặc biệt.

• Ví dụ:
  • Phân bón lá cho rau ăn lá: Thường có hàm lượng đạm cao, bổ sung magie và các vi lượng giúp lá xanh tốt, dày lá, phát triển nhanh.
  • Phân bón lá cho cây ăn quả: Có thể có các dòng chuyên dùng cho giai đoạn dưỡng hoa (giàu lân, bo), giai đoạn đậu trái (chống rụng trái non), giai đoạn nuôi trái (giàu kali, canxi) giúp quả to, ngọt, màu sắc đẹp, chắc quả.
  • Phân bón lá cho hoa kiểng: Giúp hoa to, màu sắc rực rỡ, lâu tàn.

5. Bón lá và bón gốc: Đâu là lựa chọn phù hợp?

Bón lá và bón gốc: Đâu là lựa chọn phù hợp?

Cả hai phương pháp bón phân qua lá (phân bón lá) và bón phân qua gốc đều có vai trò quan trọng và không thể thay thế hoàn toàn cho nhau trong quy trình chăm sóc cây trồng. Để đạt hiệu quả dinh dưỡng tối ưu, việc hiểu rõ ưu nhược điểm và kết hợp hài hòa cả hai phương pháp là điều cần thiết.

5.1. Vai trò của bón gốc

Bón gốc là phương pháp cung cấp dinh dưỡng truyền thống và chủ yếu cho cây trồng. Phân bón được đưa trực tiếp vào đất, hòa tan và được rễ cây hấp thụ từ từ.

• Ưu điểm:
  • Cung cấp lượng lớn dinh dưỡng chính, đáp ứng nhu cầu lâu dài của cây trong suốt quá trình sinh trưởng.
  • Xây dựng nền tảng dinh dưỡng vững chắc cho đất, cải tạo độ phì nhiêu của đất (đặc biệt với phân hữu cơ).
  • Hiệu quả kéo dài, giúp cây phát triển ổn định.
• Nhược điểm:
  • Dinh dưỡng cần thời gian để phân giải và được rễ hấp thụ, nên tác dụng thường chậm hơn so với bón phân qua lá.
  • Một phần dinh dưỡng có thể bị thất thoát do rửa trôi, bay hơi hoặc bị cố định trong đất.
  • Trong điều kiện đất xấu (pH không phù hợp, đất bị chai cứng, ngập úng, khô hạn) hoặc khi bộ rễ bị tổn thương, khả năng hấp thụ dinh dưỡng qua rễ bị hạn chế.

5.2. Vai trò của bón lá

Phun phân bón lá là phương pháp cung cấp dinh dưỡng bổ sung, trực tiếp qua bề mặt lá.

• Ưu điểm:
  • Cung cấp dinh dưỡng tức thời, cây hấp thụ nhanh chóng, giúp khắc phục tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng đột ngột một cách hiệu quả.
  • Hỗ trợ đắc lực cho cây trong các giai đoạn cần nhiều dinh dưỡng (như ra hoa, đậu trái, nuôi trái lớn) hoặc khi cây gặp điều kiện bất lợi (stress do thời tiết, sâu bệnh, bộ rễ yếu).
  • Cho phép bổ sung các nguyên tố vi lượng một cách chính xác và kịp thời, những nguyên tố mà cây có thể khó hấp thụ qua rễ hoặc thiếu hụt trong đất.
  • Hiệu quả của phân bón lá thấy rõ rệt trong thời gian ngắn.
• Nhược điểm:
  • Chỉ cung cấp được một lượng dinh dưỡng hạn chế trong mỗi lần phun, không thể đáp ứng toàn bộ nhu cầu dinh dưỡng của cây.
  • Tác dụng thường không kéo dài bằng bón gốc, cần phun lặp lại nhiều lần.
  • Không thể thay thế hoàn toàn việc bón gốc, đặc biệt là các nguyên tố đa lượng cần với số lượng lớn.

5.3. Kết hợp cả hai phương pháp

Cách tiếp cận tốt nhất và mang lại hiệu quả tối ưu cho hầu hết các loại cây trồng là kết hợp hài hòa giữa bón phân qua gốc và bón phân qua lá.

• Bón gốc: Tạo nền tảng dinh dưỡng vững chắc, cung cấp nguồn dinh dưỡng chủ lực và lâu dài cho cây.
• Phân bón lá: Đóng vai trò hỗ trợ, bổ sung kịp thời các dưỡng chất thiếu hụt, đặc biệt là vi lượng, và giúp cây vượt qua các giai đoạn khó khăn hoặc nhu cầu dinh dưỡng tăng cao.

6. Nhận biết dấu hiệu cây thiếu dinh dưỡng qua lá

Nhận biết dấu hiệu cây thiếu dinh dưỡng qua lá

Lá cây được ví như "tấm gương phản chiếu" sức khỏe của cây. Việc quan sát màu sắc, hình thái của lá có thể giúp quý vị sớm nhận biết các dấu hiệu thiếu hụt dinh dưỡng, từ đó có biện pháp bổ sung dinh dưỡng qua lá hoặc bón gốc kịp thời.

6.1. Thiếu Đạm (N)

Đạm là yếu tố dinh dưỡng quan trọng hàng đầu, cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển của thân, lá.

• Biểu hiện:
  • Lá già (lá ở phần dưới của cây) bắt đầu chuyển sang màu xanh nhạt hoặc vàng đều, sau đó lan dần lên các lá non hơn. Quá trình vàng thường bắt đầu từ mép lá và lan vào cả gân lá.
  • Cây sinh trưởng còi cọc, chậm phát triển, thân yếu, ít đâm chồi, đẻ nhánh.
  • Hoa có thể rụng sớm, năng suất giảm.

6.2. Thiếu Lân (P)

Lân đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành rễ, ra hoa, đậu quả và tổng hợp năng lượng.

• Biểu hiện:
  • Lá già thường có màu xanh đậm bất thường, đôi khi có ánh tím hoặc đỏ đồng, đặc biệt ở mặt dưới lá và cuống lá.
  • Lá có thể nhỏ hơn bình thường, bản lá hẹp, mép lá có xu hướng cong lên hoặc lá dựng đứng.
  • Cây sinh trưởng chậm, rễ kém phát triển, quá trình ra hoa và chín của quả bị kéo dài.

6.3. Thiếu Kali (K)

Kali cần thiết cho quá trình quang hợp, vận chuyển đường, tăng cường độ cứng cáp của thân cây và khả năng chống chịu sâu bệnh, điều kiện bất lợi.

• Biểu hiện:
  • Triệu chứng thường xuất hiện ở lá già trước. Mép lá và chóp lá bắt đầu bị vàng úa hoặc có màu nâu nhạt (như bị cháy), sau đó vết "cháy" lan dần vào phía trong phiến lá, trong khi phần gân lá gần cuống vẫn còn xanh.
  • Mép lá có thể bị khô, quéo lại và rách.
  • Thân cây yếu, dễ bị đổ ngã, giảm khả năng chống chịu với hạn hán, rét và sâu bệnh. Chất lượng nông sản giảm.

6.4. Thiếu Magie (Mg)

Magie là thành phần trung tâm của phân tử diệp lục, rất cần thiết cho quá trình quang hợp.

• Biểu hiện:
  • Triệu chứng điển hình xuất hiện ở các lá già. Phần thịt lá giữa các gân chính bị mất màu xanh, chuyển sang vàng hoặc trắng nhạt, trong khi các gân lá vẫn giữ được màu xanh (gọi là hiện tượng "gân xanh thịt vàng").
  • Vùng bị vàng thường bắt đầu từ mép lá hoặc chóp lá lan vào, tạo thành hình chữ V ngược ở phần cuống lá.
  • Khi thiếu nặng, toàn bộ lá có thể bị vàng, khô và rụng sớm.

6.5. Thiếu Sắt (Fe)

Sắt cần thiết cho sự tổng hợp diệp lục và nhiều enzyme quan trọng.

• Biểu hiện:
  • Triệu chứng đặc trưng là các lá non (lá ở ngọn hoặc đầu cành) bị vàng hoặc trắng ở phần thịt lá, trong khi gân lá vẫn còn xanh (tương tự thiếu Magie nhưng xảy ra ở lá non).
  • Khi thiếu sắt nghiêm trọng, toàn bộ lá non có thể chuyển sang màu trắng kem và mép lá có thể bị hoại tử.
  • Biểu hiện thường rõ rệt trên đất có pH cao (đất vôi).

6.6. Thiếu các nguyên tố khác (Bo, Kẽm, Mangan, Lưu huỳnh...)

Mỗi nguyên tố vi lượng và trung lượng khác đều có những biểu hiện thiếu hụt đặc trưng riêng:

• Thiếu Bo (B): Thường ảnh hưởng đến các bộ phận non đang sinh trưởng. Chồi ngọn, chồi hoa có thể bị chết khô. Lá non biến dạng, dày, giòn, dễ gãy. Rễ phát triển kém. Hoa dễ rụng, quả dị dạng, nứt nẻ, hoặc có đốm cháy vàng trên lá già, trái cứng.
• Thiếu Kẽm (Zn): Lá non nhỏ, hẹp, biến dạng, mọc thành chùm hoặc cụm ở đầu cành (hiện tượng "rosette" hoặc "lá nhỏ"). Khoảng cách giữa các lóng (đốt) trên cành bị thu ngắn lại. Phần thịt lá giữa các gân có thể bị vàng.
• Thiếu Mangan (Mn): Tương tự thiếu sắt hoặc magie, gây vàng hoặc trắng phần thịt lá giữa các gân lá, nhưng thường xuất hiện ở lá non hoặc lá bánh tẻ (không quá non cũng không quá già), và các đốm vàng có thể nhỏ hơn, lan tỏa hơn.
• Thiếu Lưu huỳnh (S): Triệu chứng giống thiếu đạm nhưng thường xuất hiện ở lá non trước hoặc toàn cây có màu vàng nhạt đồng đều, cả gân lá và phiến lá đều vàng. Cây còi cọc.

7. Những lưu ý quan trọng khi sử dụng phân bón lá

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng phân bón lá

Để việc sử dụng phân bón lá đạt hiệu quả tối ưu và tránh những tác động không mong muốn, quý vị cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

7.1. Tránh phun quá liều

Đây là một trong những sai lầm phổ biến nhất. Tâm lý muốn cây tốt nhanh khiến nhiều người tăng nồng độ hoặc liều lượng phân bón lá so với khuyến cáo của nhà sản xuất. Tuy nhiên, việc phun quá liều, quá đậm đặc có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như:

• Cháy lá: Bề mặt lá bị tổn thương, xuất hiện các vết cháy, táp khô, đặc biệt ở mép lá và chóp lá.
• Ngộ độc cho cây: Cây có thể bị sốc dinh dưỡng, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, thậm chí gây rụng lá, rụng hoa, rụng trái non.
  Luôn luôn đọc kỹ và tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn pha chế và liều lượng ghi trên bao bì sản phẩm. "Thà phun loãng hơn một chút còn hơn phun quá đặc."

7.2. Không phun khi cây đang ra hoa rộ

Giai đoạn cây đang nở hoa rộ là giai đoạn rất nhạy cảm. Việc phun dung dịch dinh dưỡng cho lá hoặc bất kỳ hóa chất nào khác lên hoa có thể gây ra những tác động tiêu cực:

• Làm rụng hoa, ảnh hưởng đến tỷ lệ đậu trái.
• Cản trở quá trình thụ phấn của hoa (do làm ướt hạt phấn, cản trở côn trùng thụ phấn).
• Nếu cần thiết phải bón phân qua lá trong giai đoạn này, hãy chọn những sản phẩm chuyên dụng được khuyến cáo an toàn cho hoa hoặc phun vào thời điểm hoa chưa nở rộ hoặc đã bắt đầu tàn. Tốt nhất là nên phun trước khi hoa nở hoặc sau khi đã đậu trái non.

7.3. Kiểm tra khả năng pha trộn

Trong canh tác, việc kết hợp phun phân bón lá với thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) để tiết kiệm công phun là điều thường thấy. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại phân bón lá đều có thể pha chung với mọi loại thuốc BVTV hoặc với các loại phân bón lá khác.

• Sự tương kỵ hóa học có thể làm giảm hiệu lực của cả phân bón và thuốc, hoặc tạo ra các chất gây hại cho cây (ví dụ: gây kết tủa, làm tắc béc phun, gây cháy lá).
• Luôn đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất trên bao bì sản phẩm về khả năng tương thích khi pha trộn. Nếu không chắc chắn, hãy thử nghiệm trên một diện tích nhỏ hoặc một vài cây trước khi phun đại trà. Quan sát phản ứng của cây sau 24-48 giờ.

7.4. Đảm bảo độ ẩm đất

Phân bón lá phát huy hiệu quả tốt nhất khi cây trồng đang trong điều kiện sinh trưởng thuận lợi, bao gồm cả việc được cung cấp đủ nước qua rễ.

• Nếu đất quá khô, cây bị thiếu nước, khả năng hấp thụ và vận chuyển dinh dưỡng sẽ bị hạn chế, hiệu quả của phân bón lá sẽ giảm. Việc phun trong điều kiện này còn có thể làm tăng nguy cơ cháy lá.
• Ngược lại, nếu đất quá ẩm, bị ngập úng, bộ rễ hoạt động kém, cây cũng khó hấp thụ dinh dưỡng.
• Hãy đảm bảo đất có độ ẩm phù hợp trước khi tiến hành phun phân bón lá. Tưới nước cho cây vài ngày trước khi phun nếu đất khô.

7.5. Bảo quản phân bón đúng cách

Chất lượng của phân bón lá có thể bị suy giảm nếu không được bảo quản đúng cách.

• Lưu trữ phân bón lá ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào. Nhiệt độ cao và ánh sáng mặt trời có thể làm phân hủy các thành phần hoạt tính trong phân bón.
• Đậy kín bao bì sau khi sử dụng để tránh hút ẩm hoặc bay hơi.
• Để xa tầm tay trẻ em, xa nguồn thực phẩm và nguồn nước.

8. Khắc phục sự cố thường gặp

Khắc phục sự cố thường gặp

Dù đã cẩn thận, đôi khi vẫn có thể xảy ra một số sự cố không mong muốn khi sử dụng phân bón lá. Dưới đây là một số vấn đề thường gặp và cách khắc phục:

8.1. Cây bị cháy lá sau khi phun

Đây là sự cố khá phổ biến, gây lo lắng cho nhiều nhà nông.

• Nguyên nhân:
  • Pha phân bón lá quá liều lượng, nồng độ quá đặc so với khuyến cáo.
  • Phun vào lúc trời nắng gắt, nhiệt độ cao, làm dung dịch trên lá bay hơi nhanh, nồng độ muối khoáng tăng đột ngột gây tổn thương tế bào lá.
  • Phun khi cây đang bị thiếu nước trầm trọng, sức đề kháng của lá yếu.
  • Một số loại cây trồng nhạy cảm hơn với một số thành phần trong phân bón lá.
• Cách khắc phục:
  • Ngay khi phát hiện lá có dấu hiệu bị cháy, táp, hãy dùng nước sạch phun rửa kỹ toàn bộ bề mặt lá để loại bỏ bớt lượng phân bón còn tồn đọng. Thực hiện vào lúc trời mát.
  • Ngưng ngay việc sử dụng loại phân bón lá đó hoặc điều chỉnh lại nồng độ, liều lượng và thời điểm phun cho các lần sau.
  • Nếu cây bị ảnh hưởng nặng, có thể sử dụng các chất kích thích sinh trưởng nhẹ, các loại phân bón lá hữu cơ có tác dụng giải độc, phục hồi để giúp cây mau chóng lấy lại sức.

8.2. Phun phân bón lá nhưng cây không cải thiện

Đã đầu tư phun phân bón lá mà không thấy hiệu quả của phân bón lá như mong đợi cũng là một vấn đề.

• Nguyên nhân:
  • Chọn sai loại phân bón lá: Loại phân không phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng hiện tại của cây hoặc không chứa đúng nguyên tố mà cây đang thiếu.
  • Phun sai thời điểm: Phun lúc nắng gắt, sắp mưa, hoặc khi khí khổng đóng khiến cây không hấp thụ được.
  • Kỹ thuật phun chưa đúng: Phun không đều, không ướt mặt dưới lá.
  • Đất thiếu dinh dưỡng nghiêm trọng: Phân bón lá chỉ mang tính bổ sung, không thể thay thế hoàn toàn việc bón gốc. Nếu đất quá nghèo dinh dưỡng, cần phải tập trung cải tạo đất và bón phân gốc đầy đủ.
  • Cây đang bị các vấn đề khác nghiêm trọng hơn như bệnh hại nặng, ngộ độc thuốc BVTV, điều kiện môi trường quá khắc nghiệt (ngập úng, hạn hán kéo dài).
• Cách khắc phục:
  • Xem xét lại loại phân bón lá đã sử dụng, đối chiếu với biểu hiện thiếu dinh dưỡng của cây và giai đoạn sinh trưởng.
  • Kiểm tra và điều chỉnh lại thời điểm phun, kỹ thuật phun.
  • Đánh giá lại chương trình bón phân gốc, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng nền tảng cho cây.
  • Kiểm tra xem cây có bị các vấn đề khác không để có biện pháp xử lý tổng thể.

8.3. Béc phun bị nghẹt

Nghẹt béc phun là sự cố kỹ thuật gây gián đoạn công việc và ảnh hưởng đến chất lượng phun.

• Nguyên nhân:
  • Phân bón lá chưa được hòa tan hoàn toàn, còn cặn lơ lửng.
  • Sử dụng nguồn nước pha có nhiều cặn bẩn, tạp chất.
  • Bình phun không được vệ sinh sạch sẽ sau mỗi lần sử dụng, cặn phân bón cũ đóng lại.
  • Pha trộn các loại phân bón hoặc thuốc BVTV không tương thích gây kết tủa.
• Cách khắc phục:
  • Luôn hòa tan kỹ phân bón lá trong một lượng nước nhỏ trước khi đổ vào bình phun lớn, đảm bảo không còn cặn.
  • Sử dụng nguồn nước sạch để pha. Nếu nước có cặn, nên lọc qua vải mịn trước khi pha.
  • Vệ sinh kỹ bình phun, béc phun bằng nước sạch ngay sau mỗi lần sử dụng.
  • Khi pha trộn nhiều loại, nên pha riêng từng loại rồi mới đổ chung vào bình, hoặc kiểm tra tính tương thích trước.

Qua những chia sẻ chi tiết trên, có thể thấy rằng phân bón lá thực sự là một công cụ hỗ trợ đắc lực, một giải pháp dinh dưỡng thông minh giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng và tối ưu hóa năng suất cũng như chất lượng nông sản. 

Tại DigiDrone, chúng tôi không chỉ cung cấp các giải pháp máy bay phun phân bón lá tiên tiến, giúp việc bón phân qua lá trở nên nhanh chóng, đều đặn và tiết kiệm hơn, mà còn luôn sẵn sàng đồng hành, tư vấn kỹ thuật để quý bà con nông dân có thể ứng dụng hiệu quả nhất các tiến bộ khoa học vào canh tác. Đừng ngần ngại liên hệ với DigiDrone để được tư vấn chi tiết hơn về các giải pháp nông nghiệp công nghệ cao, giúp tối ưu hóa quy trình chăm sóc cây trồng và nâng tầm nông nghiệp Việt.

Thông tin liên hệ:

• CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ DIGIDRONE VIỆT NAM
• Địa chỉ: Đường Võ Văn Kiệt, Khóm 3, Thị trấn Tràm Chim, Tam Nông, Đồng Tháp
• Điện thoại: 0968 66 88 99
• Fanpage: https://www.facebook.com/digidronevietnam
• Email: contact@digidrone.vn