Phân Vi Lượng Là Gì? Vai Trò Quan Trọng Và Cách Dùng Hiệu Quả

Ngoài Đạm (N), Lân (P), Kali (K) là những dưỡng chất thiết yếu mà chúng ta thường xuyên cung cấp cho cây trồng, còn có một nhóm các nguyên tố dinh dưỡng khác tuy chỉ cần với lượng rất nhỏ nhưng lại đóng vai trò vô cùng quan trọng cho sự phát triển toàn diện của cây. Các nguyên tố này được gọi chung là vi lượng. Việc thiếu hụt các nguyên tố vi lượng có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, năng suất và chất lượng nông sản. Bài viết này của DigiDrone sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phân vi lượng – một giải pháp bổ sung dinh dưỡng vi lượng hiệu quả, cũng như cách sử dụng các loại phân bón vi lượng là gì để đạt được hiệu quả tối ưu nhất cho cây trồng.

1. Dấu hiệu nhận biết cây trồng thiếu vi lượng

Dấu hiệu nhận biết cây trồng thiếu vi lượng

1.1. Biểu hiện chung khi thiếu vi lượng

Khi cây trồng không được cung cấp đủ các nguyên tố vi lượng cần thiết, chúng thường có những biểu hiện chung dễ nhận thấy như:

• Cây sinh trưởng chậm, còi cọc, kém phát triển hơn so với những cây khỏe mạnh cùng lứa.
• Lá cây có màu sắc bất thường: có thể là vàng lá, bạc lá, xuất hiện các đốm lạ trên bề mặt lá. Đây là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của tình trạng thiếu vi lượng.
• Khả năng ra hoa, đậu quả của cây bị suy giảm rõ rệt, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất mùa vụ.
• Sức chống chịu của cây với sâu bệnh và các điều kiện thời tiết bất lợi (như hạn hán, ngập úng, rét) bị yếu đi.

1.2. Dấu hiệu thiếu từng nguyên tố vi lượng cụ thể

Mỗi nguyên tố vi lượng lại có vai trò riêng, do đó, biểu hiện thiếu hụt của chúng cũng có những nét đặc trưng:

• Thiếu Sắt (Fe): Dấu hiệu điển hình là lá non bị vàng úa hoặc trắng bệch, trong khi gân lá vẫn giữ màu xanh. Hiện tượng này thường được gọi là "bạc lá" và xuất hiện rõ nhất ở phần ngọn hoặc lá non.
• Thiếu Kẽm (Zn): Cây thiếu Kẽm thường có lá nhỏ, biến dạng, khoảng cách giữa các mắt lá ngắn lại làm cây có vẻ lùn, chùn ngọn. Phần thịt lá giữa các gân có thể bị vàng, cành nhánh phát triển kém. Kẽm rất cần thiết cho việc tổng hợp auxin, một hormone tăng trưởng quan trọng.
• Thiếu Mangan (Mn): Biểu hiện thiếu Mangan thường thấy ở lá non và lá bánh tẻ. Phần thịt lá giữa các gân chuyển sang màu vàng nhạt hoặc vàng xám, trong khi gân lá vẫn xanh đậm, tạo thành hình gân guốc. Đôi khi có thể xuất hiện các đốm nâu nhỏ trên lá.
• Thiếu Đồng (Cu): Ở cây ăn quả, thiếu Đồng có thể gây hiện tượng chảy gôm (nhựa cây) trên thân hoặc cành. Lá non có thể bị xoăn, biến dạng, xuất hiện các đốm hoại tử trên lá hoặc quả. Khả năng ra hoa và kết trái cũng bị ảnh hưởng tiêu cực.
• Thiếu Bo (B): Bo là nguyên tố vi lượng cực kỳ quan trọng cho quá trình phân chia tế bào và thụ phấn. Khi thiếu Bo, lá non thường bị biến dạng, mép lá cong lên, gân lá có thể bị nứt, màu sắc lá nhạt hơn bình thường, đôi khi xuất hiện các đốm vàng hoặc trắng. Thân và cuống lá có thể bị nứt nẻ. Hoa dễ rụng, tỷ lệ đậu quả thấp, quả non dễ rụng hoặc bị dị dạng.
• Thiếu Molypden (Mo): Biểu hiện thiếu Molypden thường xuất hiện ở lá già trước, sau đó lan lên lá non. Lá có thể bị vàng úa đồng đều hoặc xuất hiện các đốm lớn hoại tử. Cây sinh trưởng kém, đặc biệt rõ rệt trên những vùng đất chua, nơi khả năng hấp thu Molypden của cây bị hạn chế. Molypden cần thiết cho quá trình cố định đạm ở cây họ đậu.
• Thiếu Clo (Cl): Mặc dù cần với lượng rất nhỏ, nhưng thiếu Clo cũng gây ảnh hưởng. Đỉnh lá non có thể bị héo, sau đó vàng úa, chuyển sang màu đồng thau rồi chết dần. Rễ cây cũng có thể bị ảnh hưởng, phát triển kém.

2. Tại sao cây cần các nguyên tố vi lượng?

Tại sao cây cần các nguyên tố vi lượng?

Dù chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong trọng lượng khô của cây, nhưng các nguyên tố vi lượng lại nắm giữ những vai trò không thể thay thế.

2.1. Vai trò thiết yếu trong quá trình sinh trưởng

Các vi lượng cho cây tham gia trực tiếp vào việc cấu tạo nên các enzyme, vitamin và hormone thực vật. Đây là những chất xúc tác sinh học quan trọng, điều khiển hàng loạt các phản ứng sinh hóa trong cây, từ đó thúc đẩy các hoạt động sinh lý then chốt như quang hợp, hô hấp, tổng hợp protein và trao đổi chất. 

2.2. Tăng cường khả năng hấp thu dinh dưỡng đa lượng

Việc cung cấp đủ dinh dưỡng vi lượng giúp cây trồng sử dụng hiệu quả hơn các chất dinh dưỡng đa lượng như Đạm, Lân, Kali. Chúng hoạt động như những "chìa khóa" giúp mở các "cánh cửa" cho quá trình hấp thu và chuyển hóa dinh dưỡng diễn ra trơn tru, từ đó duy trì sự cân bằng dinh dưỡng tối ưu bên trong cây.

2.3. Nâng cao sức đề kháng và chống chịu

Các nguyên tố vi lượng đóng góp vào việc củng cố hệ thống "miễn dịch" tự nhiên của cây. Chúng giúp cây tăng cường khả năng chống chịu trước sự tấn công của sâu bệnh hại, đồng thời cải thiện khả năng thích ứng với các điều kiện môi trường khắc nghiệt như hạn hán, ngập úng, nhiệt độ cao hoặc thấp. Chẳng hạn, Mangan và Đồng có vai trò trong việc tăng cường tính chống chịu bệnh cho cây.

2.4. Cải thiện năng suất và chất lượng nông sản

Đây là lợi ích mà bà con nông dân quan tâm hàng đầu. Bằng cách bón phân vi lượng đầy đủ và cân đối, cây trồng sẽ được kích thích ra hoa đồng loạt, tăng tỷ lệ đậu quả, giảm thiểu tình trạng rụng hoa và trái non. Kết quả là năng suất mùa vụ được cải thiện đáng kể. 

Không chỉ vậy, phân vi lượng còn góp phần nâng cao chất lượng nông sản: quả to hơn, màu sắc đẹp mắt hơn, hương vị đậm đà hơn, độ ngọt tăng lên và thời gian bảo quản sau thu hoạch cũng được kéo dài.

3. Phân vi lượng là gì và các loại phổ biến

Phân vi lượng là gì và các loại phổ biến

Để bổ sung kịp thời các nguyên tố vi lượng thiết yếu cho cây, việc sử dụng phân vi lượng là một giải pháp hiệu quả.

3.1. Khái niệm phân vi lượng

Phân vi lượng là gì? Đó là các loại phân bón chuyên dùng, chứa một hoặc nhiều nguyên tố vi lượng khoáng cần thiết cho cây trồng nhưng với hàm lượng rất nhỏ, thường chỉ chiếm từ 0.001% đến 0.1% trọng lượng khô của cây. Các nguyên tố vi lượng phổ biến nhất bao gồm Sắt (Fe), Kẽm (Zn), Mangan (Mn), Đồng (Cu), Bo (B), Molypden (Mo) và Clo (Cl). Một số sản phẩm phân bón vi lượng trên thị trường còn có thể được bổ sung thêm các nguyên tố trung lượng như Canxi (Ca), Magie (Mg), Lưu huỳnh (S), tạo thành phân trung vi lượng cho cây.

3.2. Các loại phân vi lượng trên thị trường

Thị trường phân vi lượng hiện nay rất đa dạng, có thể phân loại dựa trên thành phần hoặc dạng sản phẩm:

• Phân vi lượng đơn chất: Loại phân này chỉ chứa một nguyên tố vi lượng chính. Ví dụ như phân Bo (chứa chủ yếu Bo), phân Kẽm (chứa chủ yếu Kẽm), phân Sắt Chelate... Loại này phù hợp khi xác định rõ cây trồng đang thiếu hụt một loại vi lượng cụ thể.
• Phân đa vi lượng (Combi): Đây là sản phẩm chứa hỗn hợp nhiều loại nguyên tố vi lượng khác nhau. Loại phân này tiện lợi khi cần bổ sung đồng thời nhiều vi chất hoặc khi không xác định rõ cây thiếu cụ thể loại nào.
• Phân trung vi lượng: Là sự kết hợp giữa các nguyên tố vi lượng và các nguyên tố trung lượng (Canxi, Magie, Lưu huỳnh). Loại phân này giúp cung cấp một giải pháp dinh dưỡng toàn diện hơn.
• Dạng phân: Phân vi lượng có thể được sản xuất dưới nhiều dạng khác nhau để phù hợp với từng phương pháp bón và điều kiện canh tác:
  • Dạng bột: Thường dùng để trộn với các loại phân bón khác hoặc pha với nước để tưới hoặc phun.
  • Dạng hạt: Dễ dàng sử dụng để bón gốc, rải đều trên mặt đất.
  • Dạng lỏng (dung dịch): Rất tiện lợi cho việc phun qua lá, giúp cây hấp thu nhanh chóng.

4. Hướng dẫn sử dụng phân vi lượng hiệu quả

Hướng dẫn sử dụng phân vi lượng hiệu quả

Để phân vi lượng phát huy tối đa tác dụng, cần lưu ý một số điểm quan trọng trong quá trình sử dụng.

4.1. Xác định nhu cầu của cây và đất

Trước khi quyết định bón phân vi lượng, việc đầu tiên là cần xác định xem cây trồng có thực sự thiếu dinh dưỡng vi lượng hay không và thiếu loại nào. Bạn có thể dựa vào:

• Loại cây trồng và giai đoạn sinh trưởng: Mỗi loại cây và mỗi giai đoạn phát triển (cây con, ra hoa, nuôi trái) sẽ có nhu cầu về nguyên tố vi lượng khác nhau. Ví dụ, cây ăn quả giai đoạn nuôi trái rất cần Bo và Kẽm.
• Quan sát biểu hiện thiếu hụt dinh dưỡng: Như đã đề cập ở phần 1, các triệu chứng trên lá, thân, hoa, quả là những dấu hiệu trực quan giúp nhận biết.
• Xét nghiệm đất: Đây là phương pháp khoa học và chính xác nhất để biết được hàm lượng các nguyên tố vi lượng hiện có trong đất, từ đó có cơ sở để bổ sung một cách hợp lý.

4.2. Lựa chọn loại phân và thời điểm bón phù hợp

Sau khi xác định được nhu cầu, bạn cần:

• Chọn loại phân có thành phần vi lượng cây đang cần: Ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, uy tín.
• Bón vào các giai đoạn cây có nhu cầu cao: Thông thường là trước giai đoạn ra hoa, trong quá trình nuôi trái non, hoặc khi cây có biểu hiện thiếu vi lượng.
• Thời điểm bón trong ngày: Nên bón vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát khi trời không quá nắng gắt để cây hấp thu tốt nhất, đặc biệt khi phun qua lá.

4.3. Các phương pháp bón phân vi lượng

Có nhiều cách để cung cấp phân bón vi lượng cho cây:

• Bón trực tiếp vào đất: Có thể trộn phân vi lượng (thường dạng bột hoặc hạt) với đất trồng hoặc rải đều quanh gốc cây rồi tưới nước.
• Ngâm hạt giống, nhúng rễ trước khi trồng: Một số loại phân vi lượng có thể được dùng để xử lý hạt giống hoặc rễ cây con trước khi gieo trồng, giúp cây non phát triển khỏe mạnh ngay từ đầu.
• Phun qua lá: Đây là phương pháp phổ biến và mang lại hiệu quả nhanh chóng do dinh dưỡng vi lượng được hấp thu trực tiếp qua bề mặt lá. Cần pha loãng dung dịch phân vi lượng theo nồng độ khuyến cáo rồi phun đều lên tán lá.
• Kết hợp với phân bón khác: Có thể trộn phân vi lượng với các loại phân NPK, phân hữu cơ để bón cùng một lúc, tiết kiệm công sức. Tuy nhiên, cần lưu ý tính tương kỵ giữa các loại phân (sẽ nói rõ hơn ở phần sau).
• Ứng dụng máy bay nông nghiệp: Đối với các diện tích canh tác lớn hoặc địa hình phức tạp, việc sử dụng máy bay phun thuốc (drone) để phun phân vi lượng dạng lỏng là một giải pháp tối ưu. Máy bay phun phân như các dòng máy của DigiDrone giúp phân bố dinh dưỡng vi lượng một cách đồng đều, chính xác, tiết kiệm thời gian, công sức và nước, đồng thời giảm thiểu việc tiếp xúc trực tiếp với hóa chất cho người nông dân. Công nghệ này đặc biệt hiệu quả cho các loại cây trồng công nghiệp, cây ăn quả trên diện rộng.

4.4. Liều lượng và nồng độ an toàn

Đây là yếu tố cực kỳ quan trọng khi sử dụng phân vi lượng:

• Sử dụng đúng liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất: Mỗi sản phẩm phân vi lượng đều có hướng dẫn cụ thể về liều lượng cho từng loại cây và từng giai đoạn.
• Pha đúng nồng độ khi phun qua lá: Nồng độ quá cao có thể gây cháy lá, ảnh hưởng đến sức khỏe của cây.
• Vi lượng cần rất ít, bón thừa có thể gây độc: Khác với phân đa lượng, nhu cầu về nguyên tố vi lượng của cây rất nhỏ. Việc bón thừa không những không mang lại lợi ích mà còn có thể gây ngộ độc cho cây và làm ô nhiễm đất đai.

Xem thêm: Phân Vô Cơ Là Gì? Hướng Dẫn Bón Phân Vô Cơ Hiệu Quả

Xem thêm: Phương Pháp Bón Phân Cho Rau Má Đạt Năng Suất Cao

5. Lưu ý quan trọng khi sử dụng phân vi lượng

Lưu ý quan trọng khi sử dụng phân vi lượng

Để việc bổ sung dinh dưỡng vi lượng thực sự an toàn và hiệu quả, bạn cần ghi nhớ những điều sau:

5.1. Tránh bón quá liều

Như đã nhấn mạnh, "ít mà chất" là nguyên tắc vàng khi dùng phân vi lượng. Biểu hiện ngộ độc vi lượng cho cây đôi khi có thể bị nhầm lẫn với triệu chứng thiếu một số nguyên tố khác hoặc thậm chí là thiếu vi lượng. Thừa các nguyên tố vi lượng kim loại nặng như Đồng (Cu) hay Kẽm (Zn) trong thời gian dài có thể dẫn đến tích lũy trong đất và nông sản, gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe con người khi tiêu thụ.

5.2. Độ pH của đất ảnh hưởng đến hấp thu

Độ pH của đất đóng vai trò quan trọng trong việc hòa tan và giúp cây hấp thu các nguyên tố vi lượng. Đất quá chua (pH thấp) hoặc quá kiềm (pH cao) có thể làm giảm khả năng hấp thu một số vi lượng cho cây. Ví dụ, trong đất chua, khả năng hấp thu Molypden (Mo) và Bo (B) giảm, trong khi khả năng hòa tan của Sắt (Fe), Mangan (Mn), Kẽm (Zn), Đồng (Cu) tăng cao, có thể dẫn đến ngộ độc. Ngược lại, trong đất kiềm, Sắt, Mangan, Kẽm, Đồng lại trở nên khó hòa tan và khó hấp thu. Do đó, việc kiểm tra và điều chỉnh pH đất về ngưỡng phù hợp (thường từ 5.5 - 6.5) là cần thiết để tối ưu hóa việc hấp thu dinh dưỡng vi lượng.

5.3. Tương tác với các loại phân bón khác

Khi sử dụng phân vi lượng kết hợp với các loại phân bón khác, cần lưu ý đến khả năng tương tác giữa chúng. Một số nguyên tố vi lượng có thể bị cố định hoặc trở nên khó hấp thu khi được trộn không đúng cách với các loại phân khác. 

Ví dụ, việc bón quá nhiều Lân (P) có thể làm giảm khả năng hấp thu Sắt (Fe) và Kẽm (Zn) của cây. Để tăng cường khả năng hấp thu và hạn chế các tương tác bất lợi, nên ưu tiên sử dụng các loại phân vi lượng ở dạng Chelate (ví dụ: Fe-EDTA, Zn-EDTA). Dạng chelate giúp bảo vệ nguyên tố vi lượng khỏi các phản ứng không mong muốn trong đất, giúp cây dễ dàng hấp thu hơn.

5.4. Bảo quản phân vi lượng

Phân vi lượng cần được bảo quản đúng cách để duy trì chất lượng:

• Để sản phẩm ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời và những nơi có độ ẩm cao.
• Luôn đậy kín bao bì sau khi sử dụng.
• Để xa tầm tay trẻ em và các loại vật nuôi trong nhà.
• Không để chung với lương thực, thực phẩm.

6. Chọn mua phân vi lượng chất lượng

Chọn mua phân vi lượng chất lượng

Để đảm bảo hiệu quả sử dụng và an toàn cho cây trồng cũng như môi trường, việc lựa chọn phân vi lượng chất lượng là vô cùng quan trọng.

6.1. Tiêu chí đánh giá

Có thể dựa vào các tiêu chí sau để đánh giá và lựa chọn sản phẩm phân bón vi lượng là gì cho phù hợp:

• Nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng: Ưu tiên các sản phẩm từ những nhà sản xuất, nhà phân phối có uy tín trên thị trường, có thông tin địa chỉ, liên hệ minh bạch.
• Thành phần dinh dưỡng đúng như công bố: Kiểm tra kỹ hàm lượng các nguyên tố vi lượng được ghi trên bao bì, đảm bảo phù hợp với nhu cầu của cây trồng.
• Dạng dễ hòa tan, dễ hấp thu: Đặc biệt đối với phân phun qua lá, khả năng hòa tan tốt và dạng chelate sẽ giúp cây hấp thu nhanh và hiệu quả hơn.
• Thương hiệu uy tín: Lựa chọn sản phẩm từ các thương hiệu đã được nhiều nông dân tin dùng và có phản hồi tích cực.

6.2. Mua phân vi lượng ở đâu

Bạn có thể tìm mua các loại phân vi lượng chất lượng tại:

• Các cửa hàng vật tư nông nghiệp uy tín: Đây là kênh truyền thống, nơi bạn có thể nhận được sự tư vấn trực tiếp từ người bán.
• Các sàn thương mại điện tử: Mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến, tuy nhiên cần cẩn trọng kiểm tra thông tin nhà cung cấp và các đánh giá từ người mua trước.
• Liên hệ trực tiếp nhà sản xuất hoặc các nhà phân phối chính thức: Điều này giúp đảm bảo mua được hàng chính hãng với chất lượng tốt nhất.

Trong hành trình chăm sóc cây trồng, nếu bạn cần một giải pháp phun phân vi lượng hiệu quả, đồng đều và tiết kiệm cho những diện tích canh tác lớn, đừng ngần ngại tìm hiểu và ứng dụng công nghệ máy bay nông nghiệp DigiDrone. Với kinh nghiệm và sự chuyên nghiệp, DigiDrone cam kết mang đến những giải pháp nông nghiệp thông minh, giúp nâng cao hiệu quả sản xuất và chất lượng cuộc sống. Hãy liên hệ với DigiDrone để được tư vấn chi tiết!

Thông tin liên hệ:

• CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ DIGIDRONE VIỆT NAM
• Địa chỉ: Đường Võ Văn Kiệt, Khóm 3, Thị trấn Tràm Chim, Tam Nông, Đồng Tháp
• Điện thoại: 0968 66 88 99
• Fanpage: https://www.facebook.com/digidronevietnam
• Email: contact@digidrone.vn